Vorm van beroepsonderwijs voor beginnende werklieden, ontwikkeld in Drenthe, nagevolgd in heel Nederland als het leerlingstelsel.

Ontstaan op initiatief van de werkliedenverenigingen van Assen, Hoogeveen en Meppel, met als actiefste pionier H.L. van der Sleen uit Hoogeveen. Vanaf 1889 begon de bespreking van haalbaarheidsplannen, hetgeen in 1891 resulteerde in de oprichting van de Vereeniging ter Bevordering van het Ambachtsonderwijs in Drenthe. De eerste voorzitter was H. Smeenge. Er werden plaatselijke onderafdelingen opgezet met een eigen bestuur. Met patroons en bazen werden leerovereenkomsten gesloten om een goede praktijkopleiding voor de leerling-werklieden te waarborgen. De theoretische opleiding vond plaats via het herhalingsonderwijs.

In 1903 werd in Assen de eerste Drentse Ambachtsschool geopend, gevolgd door Hoogeveen (1907) en Emmen (1908). Tot 1922 was er samenwerking tussen het ambachtsonderwijs en het leerlingstelsel. Daarna gingen zij door nieuwe wetgeving gescheiden wegen. Het maken van proefwerkstukken gebeurde weer in de werkplaatsen en het afstuderen bij vreemde patroons. Ondanks de aanvankelijke daling van leden en leerlingen vierde de Stichting Vakonderwijs Drenthe in 1991 haar eeuwfeest, deze is thans opgegaan in de Stichting Compaz Noord-Nederland.