Beker, bestemd voor de wijn, die gedurende de viering van het avondmaal in protestantse kerken door de belijdende leden van de gemeente wordt gedronken. De beker is meestal van zilver gemaakt, een enkele maal van tin of een ander materiaal.

In 1638 werden de kerkvoogden in Drenthe verplicht een avondmaalsbeker aan te schaffen. In dat jaar hadden slechts Vries, Norg en Coevorden al een beker. In Odoorn was in 1641 de oude miskelk nog in gebruik.

De 17e-eeuwse bekers in Noord-Drenthe en in de gemeenten langs de Hondsrug zijn vrijwel alle in de stad Groningen gemaakt. Zo bestelden de gemeenten van Anloo, Gasselte en Gieten in 1644 een beker bij de Groninger zilversmid Lambertus Muntinck. De bekers in Zuidwest-Drenthe kwamen voornamelijk uit Meppel. In de 18e eeuw werden ze vooral uit Meppel en Amsterdam betrokken, in de 19e eeuw juist weer uit Groningen.

De vorm van de bekers is in vergelijking met de profane bekers uit dezelfde tijd doorgaans sober. De vorm is die van een zich naar boven verwijdende kelk, geplaatst op een ronde voet. Aan de onderrand van de kelk werd tot 1664 ter versiering een kabelrand of stekelrand aangebracht. In de wand van de kelk werden versieringen en/of teksten gegraveerd. Als versieringen zien we ranken met bloemen en fruit, cherubs, de vier evangelisten, de personificaties van geloof, hoop en liefde en familiewapens. De twee bekers in Zuidlaren (1659 en 1723) zijn gegraveerd met een afbeelding van de kerk. De familiewapens op verschillende bekers (o.a. Havelte 1641/1642, Vries 1664 en 1682) zijn die van de schenkers. Ook andere bekers waren aanvankelijk profane bekers in particulier bezit. De teksten zijn ontleend aan de bijbel (vooral de inzettingswoorden van het avondmaal), zij vermelden de namen van de schenkers of van predikant en kerkvoogden of geven de functie van beker aan. Een enkele maal (Hijkersmilde-Kloosterveen 1788) zijn gedichten aangebracht. Ook het graveren aan de onderzijde van de bodem werd toegepast.

Slechts enkele kerken bezitten tinnen bekers, bijv. Dwingeloo (sinds de brand van 1923), Nijeveen, Veenhuizen en Vledder. De avondmaalskannen en -schotels zijn evenwel in verreweg de meeste kerken van tin. [De Olde]