Onderwijsconcept gebaseerd op de opvattingen van de Franse pedagoog Célestin Freinet (1896-1966), de pedagogie van de arbeid: leren doe je werkendeweg, volgens de natuurlijke methode. De klas is bovendien een proeftuin voor toekomstig democratisch samenleven, een zichzelf besturende coöperatie van kinderen in hun groei naar zelfstandige persoonlijkheden.

Deze uitgangspunten krijgen handen en voeten in de zogenaamde freinet-technieken, zoals: muurkrant, klassenkrant, schoolcorrespondentie, de vrije tekst, levend rekenen, eigen onderzoek. In de klas als werkplaats hebben zowel het artistieke (druktechnieken) en het ambachtelijke handwerk (knutselen, koken) als de moderne technologie (ict) een plaats. Begin jaren '50 van de 20e eeuw, kreeg de freinetbeweging enige bekendheid in Nederland, zakte daarna enige tijd weg om in de jaren '70 weer op te bloeien, profiterend van het progressieve politieke klimaat. Aanhangers van deze onderwijsfilosofie en freinetscholen hebben zich verenigd in De Freinetbeweging, met kantoor en secretariaat in Valthe.

De invloed van Freinet is veel groter dan het aantal scholen (15 in Nederland) zou doen vermoeden: op tal van scholen werden freinet-technieken ingevoerd. Werken met vrije teksten ziet men bijv. ook op montessori- en jenaplanscholen. Ook in Drenthe, waar de freinet-technieken en -werkwijzen vooral via De Eekhorst ingang vonden. Die herbergt ook het archief van de freinetbeweging.