Kerkelijke gemeente, parochie, gebied bestaande uit een aantal buurschappen rondom een kerk.

Ontstaan na de eerste kerstening van Drenthe. De oudste parochies waren Sleen, Anloo, Vries, Rolde, Diever en Beilen, die samenvielen met de indeling in dingspelen. Door de toename van de bevolking splitsten de oorspronkelijke kerspelen zich op in vele nieuwe. Zo'n nieuw kerspel kreeg naast een eigen priester, de dienaar van de bisschop op kerkelijk gebied, ook een schulte, de dienaar van de bisschop op wereldlijk gebied.

Op elk bestuurlijk niveau hadden de Drenten de vrijheid om te vergaderen, besluiten te nemen en regels vast te leggen in zogenaamde willekeuren, dus ook in het kerspel. Alleen eigenerfden in het kerspel hadden het recht - maar men zag het ook als plicht - om alle in het kerspel begane strafbare feiten aan te geven op ding of goorsprake. Verder konden alleen de eigenerfden de landsdagen bijwonen. In 1652 besloot de landsdag dat in het vervolg elk kerspel op de goorsprake en op de landsdag vertegenwoordigd zou worden door volmachten. Uiteraard konden alleen eigenerfden als volmacht gekozen worden.

Ook in het kerspel zelf hadden de eigenerfden een aparte positie. Alleen zij konden als keurnoot optreden op een rocht of bij overdracht van onroerend goed, de vastlegging van pachtovereenkomsten en schuldbekentenissen.

Permanente organen in het kerspel zijn tijdens de Republiek de door de Landschap benoemde schulte en de door het kerspel aangestelde schatbeurder, kerspelsoldaat en schoolmeester, hoewel deze laatste functie vaak gecombineerd werd met die van koster. Na de Bataafse Revolutie in 1795 vormden zich in de kerspelen de municipaliteiten als lokale bestuursorganen die de voorgangers van de huidige gemeenten waren.