Gemeente in het centrum van Drenthe, 32.686 inwoners (mei 2002), 94 inw./km2 (1999); gemeentehuis te Beilen. Na Noordoostpolder (464,9 km2) de grootste van Nederland; met 342,5 km2 de grootste van Drenthe, nog juist voor Emmen (342,4 km2). Na de gemeentelijke herindeling van 1998 heette zij - tot 1 januari 2000 - eerst Middenveld.
Midden-Drenthe is gevormd uit de volgende gemeenten:
1. Smilde (opp. 63,63 km2) met de dorpen en gehuchten: Alenburg, Bovensmilde, Hoogersmilde, Hijkersmilde, De Polle en Smilde (vroeger Kloosterveen; voormalig gemeentehuis). Het betreft behalve twee buurtschappen vier veenkoloniën langs de Smildervaart of Drentsche Hoofdvaart met een totale lengte van 13,5 km. Zowel aan west- als aan de oostzijde van dit kanaal strekken zich wijken (zijkanalen) uit in het voormalige hoogveengebied, dit ten behoeve van de vroegere vervening. Het hoogveen is er omgezet in dalgrond, geschikt voor akkerbouw en (enige) veeteelt. Agrarische specialismen zijn de kwekerijen van veenbessen (cranberries) en de pluimveeteelt; voorts kwekerijen van droogbloemen. Er is verder enige industrie: voedingsmiddelen, kalkzandsteen, metaalwaren. Na de gemeentelijke herindeling van 1998 ging Veldhuizen (bos) in zijn geheel naar Westerveld en de Smildeger delen van het Witterveld (schietterrein) en het Pelinckbos naar Assen. De voormalige gemeente kreeg landelijke bekendheid door de aanwezigheid van de radio- en televisietoren bij Hoogersmilde.
2. Beilen (opp. 167,65 km2) met de dorpen en gehuchten: Alting, Beilen (gemeentehuis), Beilervaart, Brunsting, Drijber, Drijberscheveld, Emelangen, Eursing, Halerbrug, Hijken, Holthe, Hooghalen, Klatering, Laaghalen, Laaghalerveen, Lieving, Makkum, Oranje, Rheeveld, Smalbroek, Spier, Ter Horst en Wijster. De Haar, Siberië en Tiendeveen gingen over naar de gemeente Hoogeveen. Akkerbouw en veeteelt op zandgrond en dalgrond met aanverwante industrie: DOMO en VAM. In deze voormalige gemeente bevindt zich het Herinneringscentrum van Kamp Westerbork met Melkwegpad en Bospad richting twaalf radiotelescopen en radiosterrenwacht (samen Westerbork Synthese Radio Telescoop) en Kamp Westerbork in de voormalige gemeente Westerbork.
3. Westerbork (oppervlakte 136,75 km2) met de dorpen en gehuchten: Balinge, Bruntinge, Elp, Eursinge, Garminge, Mantinge, Nieuw-Balinge en Orvelte, Westerbork (voormalig gemeentehuis), Witteveen, Zuidveld en Zwiggelte. Nieuweroord en 't Noorden gingen in 1998 over naar Hoogeveen. De bodem bestaat uit zandgrond en (afgegraven) hoogveen, waarop akkerbouw, veeteelt en pluimveehouderij wordt uitgeoefend. Voorts enige industrie: hout, bouwmaterialen, metaal en voedingsmiddelen. In de Boswachterij Hooghalen bevindt zich de Westerbork Synthese Radio Telescoop. Ook ligt hier het terrein van het voormalige Kamp Westerbork.
De gemeente Midden-Drenthe bevat 23.329 ha cultuurgrond (2000), waarvan 14029 bouwland, 8347 weiland, 579 tuinbouwgrond, 289 braakland en 85 houtbestand. Het aantal bedrijfsvestigingen bedraagt 1848 (2000), waarvan 729 landbouw, 93 industrie, 124 bouw, 343 handel, 95 horeca, 44 transport, 218 zakelijke diensten en 202 overige diensten. Er zijn 13 hotels, 35 kampeerterreinen, 13 groepsaccommodaties en 736 recreatiewoningen. De gemeente heeft 25 basisscholen, 1 school voor speciaal onderwijs en 2 scholen voor vmbo (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs met brede instroom (vbo-havo/vwo onderbouw), een veldstudiecentrum (Orvelte), verder 5 bibliotheken en 4 musea, waaronder het museumdorp Orvelte, beheerd door Stichting Orvelte, en het Nederlands Museum van Knipkunst (Westerbork). Tevens het attractiepark Speelstad Oranje.
De samenstelling van de gemeenteraad (23 zetels) is na de verkeizingen van 2006 en 2010:
PvdA 9 (34,6%), 7 (26,2%)
CDA 7 (20,7%), 5 (19,6%)
VVD 4 (16,4%), 4 (17,3%)
Gemeentebel 1 (4,1%), 1 (7,4%)
Groen Links 1 (4,5%), 2 (7,5%)
SP 1 (6,1%), 0
ChristenUnie 1 (5,5%), 1 (6,1%)
Gemeentebelangen (SBW) 1 (5,6%). 2 (9,1%)
D66 0, 1 (6,8%)
