In 1818 door koning Willem I in Leiden opgericht archeologisch museum dat onder meer een overzicht geeft van de Nederlandse pre- en protohistorie.
Het Rijksmuseum van Oudheden werd gesticht naar voorbeeld van grote nationale musea in Parijs, Londen en Berlijn. De eerste directeur was de briljante C.J.C. Reuvens. Zijn directoraat duurde door zijn overlijden slechts tot 1835.
Tot het eerste kwart van de 20e eeuw was het museum de enige professionele archeologische instelling in ons land. Er was ruime aandacht voor Drenthe vanwege de vele archeologische monumenten als hunebedden, grafheuvels, Celtic fields en de grote aantallen vondsten die daar gedaan werden. Door directeuren en conservatoren werden vele studiereizen naar Drenthe gemaakt, opgravingen en verkenningen uitgevoerd en veel oudheidkundige voorwerpen verzameld.