Infectieziekte waarbij tuberkels (knobbeltjes, in het bijz. longknobbels) worden gevormd.

Rond de vorige eeuwwisseling was tuberculose (tbc) de gevaarlijkste volksziekte. Bij één op de tien sterfgevallen was de 'tering' -zoals de ziekte toen meestal nog heette - de oorzaak. In 1882 toonde Robert Koch aan dat de bacterie Mycobacterium tuberculosis de verwekker was van deze infectieziekte.

De eerste klachten van tbc doen zich voor in de longen. De ziekte kan zich via het bloed verspreiden om uiteindelijk ook in darmen, botten en hersenen voor problemen te zorgen. Het zou toen nog meer dan zestig jaar duren voor de eerste effectieve medicijnen tegen tbc konden worden ontwikkeld. Wel had men ontdekt dat je de ziekte effectief kon aanpakken als de weerstand van de patiënt werd vergroot door goede verzorging, voldoende rust en veel frisse lucht. Het feit dat met name de slechte hygiënische omstandigheden een belangrijke oorzaak van tbc waren, maakte dat alom in Nederland verenigingen werden opgericht om goede voorlichting te geven en de bestrijding van de ziekte te organiseren. De Nederlandse Centrale Vereniging tot bestrijding der Tuberculose streefde een systeem na van huisbezoeksters die de omstandigheden thuis onderzochten, adviezen gaven en de patiënten eventueel (lieten) verzorgen. De vereniging bevorderde onder andere het gebruik van lighallen om de patiënten thuis beter te kunnen behandelen.

In Drenthe werd de rol van huisbezoekster vervuld door de wijkverpleegsters van de kruisverenigingen die daartoe een speciale opleiding kregen vanuit de in 1911 opgerichte Drentsche Vereeniging tot Bestrijding der Tuberculose. Al spoedig werden de resultaten van de inspanningen zichtbaar en verplaatste het accent van bestrijding van de ziekte naar preventie waarbij gekozen werd voor het oprichten van gespecialiseerde consultatiebureaus. In de jaren '20 werden bureaus geopend in Assen, Emmen, Meppel, Coevorden en Hoogeveen. In 1942 fuseerde de Drentsche Vereeniging tot Bestrijding der Tuberculose met het Drentse Groene Kruis.

Sinds de jaren '90 negentig hoort de tuberculosebestrijding in Nederland tot de taken van de regionale GGD's. Af en toe vinden er plaatselijk nog uitbraken plaats van de ziekte die inmiddels met medicijnen goed te genezen is. Wereldwijd hoort tbc samen met aids en malaria tot de drie gevaarlijkste infectieziekten. Naar schatting sterven er jaarlijks twee tot drie miljoen mensen aan tbc volgens de Wereldgezondheidsorganisatie. [Boivin]