Wegdorp in de gemeente Tynaarlo (tot 1 december 1999 Zuidlaren) ten oosten van Zuidlaren, ten noorden van Annen, ten zuiden van Hoogezand-Sappemeer (Gr.) en ten westen van Veendam. In 1262 was hier reeds de nederzetting Everdeswalda (Everswolde). Deze naam ging vanaf de 17e eeuw geleidelijk over in Zuidlaarderveen (eerste vermelding: 1599), waarschijnlijk omdat de uitgang -wolde (=bos) steeds minder van toepassing was voor dit kale ontboste gebied. In 1811-13 Zuidlaarder Veen. Het dorp is ontstaan op een zandrug ten oosten van de Hunze of Oostermoersche Vaart. In de 13e eeuw hadden verscheidene Groninger kloosters en gasthuizen bezittingen en voorwerken in het veengebied ten oosten van Zuidlaren, het Zuidlaarderveen, waar turf werd gestoken voor hun tichelwerken, boekweit werd geteeld en schapen werden gehouden. Zo herinnert de Hilligjessloot (de scheiding tussen Zuidlaarderveen en Oud-Annerveen) nog aan het Heilige Geestgasthuis. Bij de grootschalige vervening in latere tijd - met name na de start van de turfwinning in het aangrenzende Groningse gebied - rezen geregeld geschillen over de provinciegrens. Sinds 1680 was Drenthe in conflict met Groningen over een deel van het Zuidlaarderveen, Lula geheten. Pas in 1713 werd de grens tussen Zuidlaarderveen en Lula vastgesteld. De slingerende hoofdweg , de verspringende rooilijn, de beplanting en oprijlanen maken het aanzien van Zuidlaarderveen wat minder eentonig dan de Groninger veenkoloniën. De boerderijen zijn wel typisch veenkoloniaal: krimpentype.
Locatie
Zuidlaarderveen
Literatuur
- Lit.: J. Folkerts, 'Uit de geschiedenis van Zuidlaarderveen, het oude Everswolde', NDV 98 (1981)
- idem, NDV 99 (1982).