Plattegrond kamp Schattenberg
Klik op de punten op de kaart en ontdek foto's, verhalen en filmpjes over kamp Schattenberg.
Kamp Schattenberg - een Moluks dorp (1951-1970).
Op 27 december 1949 kwam er een eind aan het Nederlandse koloniale bewind in Nederlands-Indië. Indonesië werd onafhankelijk. Een half jaar later werd het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL) opgeheven. Dit koloniale leger had sinds 1814 gevochten voor de Nederlanders. De inheemse soldaten van het KNIL kregen de keus: demobiliseren of deel uitmaken van het Indonesisch Nationaal Leger. Voor Molukse voormalige KNIL-soldaten een moeilijke keus, want drie maanden eerder - op 25 april 1950 - werd op Ambon de Republiek der Zuid-Molukken (RMS) uitgeroepen.
Op dat moment waren er veel Molukse ex-KNIL soldaten op andere eilanden, zoals op Java. De Indonesische regering stond hen niet toe terug te keren naar de Molukken omdat ze bang waren dat Molukse soldaten tegen het Indonesische leger zouden vechten.
De Nederlandse staat werd in een kort geding gedwongen om de hoofdzakelijk Molukse militairen voorlopig naar Nederland te halen. Op dwingend advies van lokale militaire commandanten en de RMS-delegatie in Nederland gingen de soldaten op reis naar Nederland en begin 1951 stapten daarom 12.000 Molukkers, militairen en hun gezin, op de boot.
De Molukse soldaten en hun gezinnen zaten wekenlang op zee. Alles lieten ze achter; hun huis, hun vrienden, familieleden en hun leven op de Molukken. Toen ze aankwamen in het koude en kille Nederland, werden ze ontslagen uit militaire dienst. Een grote klap voor de soldaten in hart en nieren. Het gaf de mannen een groot gevoel van onrecht, ze hadden immers jarenlang voor Nederland gediend.
De Molukse gezinnen werden in woonoorden geplaatst, zoals kamp Schattenberg in voormalig doorvoerkamp Westerbork. De omstandigheden waren er primitief. In kleine kamertjes wachtten de soldaten en hun gezinnen af. De koffers stonden altijd klaar om weer te vertrekken naar hun geliefde plek op de Molukken. Het verblijf in Nederland zou toch maar tijdelijk zijn. Maar de jaren verstreken en de Molukkers konden nog altijd niet terug. Dat besef drong ook door bij de Nederlandse regering. Vanaf de jaren zestig werden daarom op verschillende plekken in Nederland woonwijken voor de Molukkers gebouwd.
Dit project is mede mogelijk gemaakt door de Provincie Drenthe, VSBfonds en het Rabofonds Assen en Noord-Drenthe. Het Drents Archief en AAN DE ANDERE KANT werken samen om de verhalen rond Schattenberg en de Moluks-Nederlandse geschiedenis te vertellen.
N.B. Voor aanvullingen en/of verbeteringen kan u contact opnemen met het Drents Archief: info@drentsarchief.nl. Namen van personen worden niet gepubliceerd tenzij daar nadrukkelijk toestemming voor is gegeven of de persoon in kwestie is overleden.
Wij zijn altijd op zoek naar beeldmateriaal om onze collectie van kamp Schattenberg uit te breiden. Neem contact op met info@drentsarchief.nl als u foto's van kamp Schattenberg wilt schenken, of als we uw materiaal mogen scannen.
