Verzamelnaam voor alle in oppervlaktewateren voorkomende organismen, van klein tot groot.
Vaak geassocieerd met oude onderwijsplaten waarop het in het water voorkomende leven is afgebeeld ('In sloot en plas').
Het waterleven wordt voornamelijk bepaald door:
- Vegetatie. Betreft de vegetaties die strikt aan het water gebonden zijn. Dit zijn planten die geheel of gedeeltelijk drijven zoals bijvoorbeeld de verschillende kroossoorten of planten met grote drijfbladeren zoals de Waterlelie of de Gele plomp. Daarnaast komen ondergedoken waterplanten voor die vrijwel geheel onder water voorkomen. Een belangrijke vertegenwoordiger hier is de groep van de fonteinkruiden, maar ook Brede waterpest en hoornbladsoorten behoren hiertoe. Moerasplanten die een rol spelen in de verlanding van wateren (bijv. petgaten) kunnen worden beschouwd als aan het water gebonden. Specifieke voor Drentse wateren kenmerkende planten zijn o.a. verschillende veenmossoorten (verlandende hoogveenputten), Oeverkruid, Knolrus (vennen), Rossig fonteinkruid, Pijlkruid (beken), Stijve waterranonkel, Lidsteng (sloten op overgangen naar kleigebieden), Waterscheerling, Krabbescheer en Cyperzegge (verlandende stilstaande wateren).
- Insecten. Zijn voor hun levenscyclus in belangrijke mate aan het water gebonden. Zo brengen libellen een lange periode als larve in het water door alvorens volwassen te worden. Kenmerkende libellen-soorten van beken zijn de blauwe beekjuffers, o.a. Weidebeekjuffer Caleopteryx splendens. In de meeste beken van Drenthe is deze soort nog aan te treffen. Andere insecten zijn de verschillende muggensoorten en vliegen. Verder komen in het water nog tal van andere soorten voor zoals waterkevers, watertorren, bootsmannetjes, watermijten en wantsen.
- Amfibieën. De bekendste aan water gebonden amfibieën zijn de padden, de kikkers en de salamanders. Deze zijn geheel of gedeeltelijk voor hun levenscyclus afhankelijk van het water. De padden komen voor de voortplanting naar het water van hun herkomst. Verder brengen ze hun winterslaap door onder water. Voor het overige bivakkeren ze op het land. Kikkers zijn vrijwel hun hele leven gebonden aan het water. Ze zetten er hun eieren in af en brengen er vrijwel hun hele leven door. Ze komen er in natte gebieden wel uit om te jagen op insecten, maar blijven in de buurt van water. Naast de Groene kikker en Bruine kikker komen in Drenthe ook de Heikikker en (op een enkele plek) ook de Boomkikker voor. Salamanders zijn permanent aan water gebonden en in het water aanwezig. Ze komen meest voor in poelen en dobben in Drenthe. Deze poelen en dobben worden actief beheerd en hersteld of aangelegd waar nodig. De verspreiding van amfibieën in Drenthe is in de afgelopen jaren nauwkeurig in kaart gebracht, onder meer door de Werkgroep Amfibieën en Reptielen Drenthe. In samenwerking met de provincie is ook in landinrichtingsgebieden gekeken waar met actieve inrichtings- en beheersmaatregelen een kan worden bijgedragen aan een goede amfibieënstand.
- Vogels. Verschillende vogelsoorten hebben een binding met water in Drenthe. Bekende voorbeelden zijn de IJsvogel die nabij beken voorkomt, de Oeverzwaluw die in steile wanden langs zandwinplassen broedt, maar ook de Fuut, die veel is aan te treffen op grotere open wateren zoals het Zuidlaardermeer of het Friese veen. Vogels zijn afhankelijk van water om te kunnen fourageren (Aalscholver, Reiger, Fuut), om te broeden (Meerkoet, sommige eendensoorten) maar ook om te rusten of te pleisteren (zwanen, ganzen, eenden). Enkele van de vogelrijkste wateren in Drenthe zijn door mensenhand ontstaan. Het zijn vloeivelden die o.a. nabij het Hijkerveld voorkomen (Diependal). Vanwege de voedselrijkere toestand van de vloeivelden bieden ze een leefmilieu aan grote aantallen en veel soorten vogels. Zeer zeldzame soorten van dit gebied is de Roodhalsfuut.
- Zoogdieren Aan water gebonden zoogdieren die in Drenthe voorkomen zijn onder meer de Waterspitsmuis en de Muskusrat. Deze laatste is pas sinds enkele decennia talrijk aanwezig en een bedreiging voor onder andere kaden en dijken langs waterlopen. [Vegter]