Benaming die door tijdgenoten werd gebruikt in verband met een zich in de jaren 1860-1880 voordoende teruggang in de fysieke opbrengsten van rogge en andere gewassen die op de essen werden geteeld. Terwijl tevoren werden nog opbrengsten gerealiseerd van 1.400 kg/ha, maar deze daalde tot een gemiddeld van 1.100 kg/ha in. In 1867 werd in de provincie gemiddeld zelfs maar een beschot (zaad-opbrengst van gewassen) gehaald van niet meer dan 9,7 hl/ha ofwel 680 kg/ha en in sommige gemeenten (zoals Westerbork, Sleen en Zweeloo) bedroegen de opbrengsten zelfs niet meer dan 5 á 6 hl/ha. Menigeen verwachtte toen dat de Drentse landbouwstand geheel ten onder zou gaan; Tiesing schreef: 'de Drentsche korenesschen zijn totaal uitgeput'. Onder meer in navolging van hem hebben latere auteurs wel gemeend het verschijnsel te moeten toeschrijven aan een gebrek aan fosfor. We weten echter nu dat de opbrengsten zich al weer hadden hersteld tot een niveau van voor de 'ziekte' vóórdat de eerste fosforhoudende kunstmeststoffen hier in gebruik kwamen. Tegenwoordig wordt er dan ook vanuit gegaan dat de oorzaak opbrengstdaling vooral gezocht moet worden in een sterke verzuring van de esgronden, in combinatie met een periode van verhevigde neerslagactiviteit. Die verzuring was een gevolg van een (sinds de tweede helft de 17e eeuw) sterk opgevoerd gebruik van heideplaggen bij de bereiding van de plaggenmest.