Locatie

Anloo

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Schaafsma
Bron: Drents Archief

1. Voormalige gemeente, zie: Aa en Hunze.

2. Esdorp in de gemeente Aa en Hunze (tot 1998 Anloo) ten zuidwesten van Annen en ten noorden van Anderen. In bronnen vermeld als Anloe (1139), Anlon (1148), in Anlo (1169) en Anlo (1170-1250). An = op, hoger gelegen en lo(o) = bos, bosje op hoge zandgrond. De naamsverklaring is voor drieërlei uitleg vatbaar: a) bosje op hoge zandgrond, b) aan, bij het bos en c) het bos van Anne (persoonsnaam). De plaatsnaam houdt dan verband met die van Annen; de ontwikkeling van het toponiem kan als volgt verlopen zijn: Annenloo, Anneloo, Anloo.

In 1314 ving de ontginning van woeste grond aan. De hervormde Magnuskerk is waarschijnlijk de oudste kerk van Drenthe. Zij is gebouwd op een plek, waar eerder liefst vijf houten kerken hebben gestaan. Het tufstenen schip dateert van rond 1100 eeuw, de bakstenen toren, gebouwd op een oudere onderbouw van veldkeien en vuurstenen, uit de 12e eeuw, het lagere koor uit de 13de eeuw en het zadeldak en de trapgevels van de toren uit 1895. Het kerkhof, rondom de kerk gelegen, is geheel ommuurd. De kerk bezit acht graf- en gedenkstenen uit de 12e-18e eeuw in schip en koor en muurschilderingen uit verschillende perioden op de oostmuur van het schip. Het orgel, in 1718 gebouwd door Rudolf Garrels en Jannes Radeker, leerlingen van Arp Schnitger, werd geschonken door de familie Ellents; het pijpwerk ging bij een brand in 1995 goeddeels verloren. Restauratie van de kerk vond plaats in 1936-1944; hierbij zijn hooggeplaatste Romaanse ramen aangebracht. Anloo was eertijds de hoofdplaats van het dingspil Oostermoer en daardoor ook parochie, de oudste in de provincie. De kerk was een bisschoppelijke kerk, een zgn. eigenkerk van de bisschop van Utrecht. Zij bezat een bisschoppelijk hof, welke zonder opgravingen is verloren gegaan; in 1359 vond verpachting van deze hof plaats.

Sinds 1988 wordt op de derde zaterdag in augustus in de kerk een lotting (rechtszitting) met twee rechtszaken van de Etstoel opgevoerd, zoals dat van de 15e eeuw tot 1632 in de Sint-Magnuskerk geschiedde. Vanaf 10 tot 17 uur vindt er op het hele uur een voorstelling plaats, in totaal acht. De rechtszaken worden uit de archieven opgediept en voor het toneel aangepast. Het dorp is op die dag teruggebracht in middeleeuwse stijl. De opbrengst, in 'stuvers' uitgedrukt, komt ten bate van het onderhoud van de kerk. De organisatie is in handen van Stichting Etstoel Anloo. Het evenement trekt elk jaar duizenden bezoekers, waaronder veel vakantiegangers.

Verdere bezienswaardigheden: Schultehuis (18e-19e eeuw), Homanhof (informatiecentrum Staatsbosbeheer) en grafmonument Kniphorst (notarisfamilie).

Schimpnaam voor de inwoners: Poepen (Duitse veenwerkers en grasmaaiers) en Dikkoppen (speerdistels). [Schaafsma]

Literatuur

  • Lit.: G. Koopman, Knapzakroute Anloo-Schipborg (Assen 2000
  • 3e druk)
  • E.J. Panman en L. Ruijters, Muren spreken: duizend jaar Magnuskerk in Anloo (Kampen 1998)
  • Chr. van der Veen e.a., Anno Anloo (Anloo 1997)
  • L.M.A. Stumpel, F. Keverling Buisman en E.J. Panman, Etstoel Anloo Toe St. Magnus (Anloo 1987)
  • E.J. Panman, Anloo, de kerk (Anloo 1984)
  • H. Lanjouw, Anloo in het landschap Drenthe (Assen 1982)
  • K.P. Timmer, De marke Anloo (1970).