Locatie

Nieuw-Schoonebeek

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Schaafsma & Kocks
Bron: Drents Archief

Dr.: Nij-Schonbek

Wegdorp (randveendorp) in de gemeente Emmen (tot 1884 Dalen, tot 1998 Schoonebeek) ten zuiden van Emmen en ten oosten van Coevorden en Schoonebeek. Ten zuiden ervan vormt het Schoonebekerdiep (Du.: Grenz Aa) de landsgrens met Duitsland; hier ligt parallel aan Nieuw-Schoonebeek en Middendorp het Duitse wegdorp Neuringe. Het dorp kent evenals (Oud-)Schoonebeek een Middendorp in de nabijheid, maar mist een West- en Oosteinde. De indeling van de landerijen rond de nieuwe plaats lijkt echter wel veel op die van het oudere Schoonebeek. Zo kennen beide wegdorpen de Westeindsche en Oosteindsche Stukken (zuiden) en de Westeindsche en Oosteindsche Landen (noorden). Tussen de eerste twee reeksen liggen de Westeindsche en Oosteindsche Boeën, tussen de laatste twee het Oosteindsche Veen. Het geheel boven (= ten noorden van) de dorpen valt onder de noemer Westeindsche Veen resp. Schoonerbeekerveld.

Kort na 1800 hebben inwoners van (Oud-)Schoonebeek en Duitsers hier een agrarische ontginning opgezet en de boekweitbrandcultuur uitgeoefend. Met name de Duitsers zorgden voor een toestroom van rooms-katholieke turfgravers en ontginningsboeren uit het Munsterland.

De nieuwkomers kerkten aanvankelijk nog over de grens. In 1825 woonden er 27 huisgezinnen (het eerste kwam in 1806). Die gingen naar Twist, maar de weg erheen was vaak moeizaam. De parochianen hadden regelmatig ruzie met die van Twist en ze dronken na kerktijd ook wel eens teveel. 'Toen we nog geen kerk hadden, hebben we als heidenen geleefd', zeiden ze later. De katholieken uit Nieuw-Schoonebeek vroegen de toenmalige aartspriester H.J. Muller om te bevorderen dat ze een eigen kerk kregen. Van de dichtstbijzijnde kerk woonden ze immers drie à vier uur gaans verwijderd. Toen de toestemming eindelijk kwam, ontstond er een langdurige ruzie over de plaats waar de kerk moest komen. Zij kwam tenslotte in 1855 tot stand op de plaats, waar nu nog alleen de toren van de kerk staat. De nieuwe kerk werd gewijd aan Sint-Bonifacius en was de eerste katholieke kerk in het Zuidoost-Drentse veen. De nieuwe parochie Nieuw-Schoonebeek omvatte bijna het hele Drentse veengebied. In 1967 werd de kerk met uitzondering van de toren afgebroken en werd er een nieuwe gebouwd, onder architectuur van Jos Bijnen uit Oss. Het interieur van de oude kerk is verloren gegaan; de oude toren is inmiddels gerestaureerd.

Schimpnaam voor de inwoners: Veenkloeten. 

Literatuur

  • Lit.: H.H. Bechluft en H. Elerie, Knapzakroute Weiteveen - Nieuw-Schoonebeek - Twist (Assen 1993).