Begrip

Volksonderwijs, Vereniging

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Minderhoud

Voluit: Vereeniging tot bevordering van het Volksonderwijs, ook wel kortweg Vereniging Volksonderwijs genoemd.

De landelijke vereniging werd in 1866 opgericht door de Friese schoolopzieners Van Beyma thoe Kingma en Van Blom. Door de vaak felle aanvallen van voorstanders van het opkomende bijzonder onderwijs voelden zij zich geroepen het openbaar onderwijs door middel van een vereniging te gaan steunen. Vooral tegen kerkelijke vooringenomenheid wilde de vereniging zich teweerstellen en met name de uitspraken van de rooms-katholieke bisschoppen gaven daartoe alle aanleiding. Zo noemden zij in 1868 de openbare scholen ongeschikt voor de vorming van katholieke kinderen en riepen op eigen scholen te stichten.

Overal in het land werden afdelingen van Volksonderwijs opgericht en ook in de Drentse dorpen en steden kwamen plaatselijke afdelingen. De besturen werden meestal gevormd door schoolhoofden, onderwijzers en leraren, vaak met enkele invloedrijke burgers. Bestrijding van het bijzonder onderwijs was een der belangrijkste doelstellingen, maar ook werden eigen initiatieven ten gunste van het openbaar onderwijs genomen. Zo wist in 1929 Volksonderwijs in Sleen te verhinderen, dat er een christelijke school in 't Haantje zou worden gebouwd, waardoor er daar een openbare school kwam. Volksonderwijs Coevorden stichtte in 1937 een eigen neutraal-bijzondere kleuterschool, omdat het gemeente-bestuur geen openbare kleuterschool wilde bekostigen en er in Coevorden inmiddels al twee bijzondere kleuterscholen waren.

Volksonderwijs maakte veelvuldig propaganda voor het openbaar onderwijs, maar ontwikkelde ook veel ondersteunende activiteiten. Zo organiseerden de afdelingen vaak schoolfestiviteiten, waaronder jaarlijkse toneeluitvoeringen door personeelsleden van de openbare scholen voor alle leerlingen. In 1968 werd de naam gewijzigd in Vereniging voor het Openbaar Onderwijs en sinds de invoering van het basisonderwijs hebben de afdelingen van de vereniging bepaalde bestuurlijke bevoegdheden van de gemeentebesturen overgenomen. [Minderhoud]