Locatie

Zandberg

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Schaafsma & Kocks

Buurtschap in de gemeente Borger-Odoorn (tot 1998 Odoorn), Vlagtwedde (Gr.) en Stadskanaal (Gr.), pal ten zuidoosten van Musselkanaal (Gr.) en ten zuidwesten van Jipsingboermussel (Gr.) aan weerszijden van de provinciegrens met Groningen.

Tussen Schaapsbergweg, de autoweg N366 en grens ligt de Schaapsberg (9,7m +NAP), daarom werd Zandberg (= zandheuvel) vroeger ook wel Schaapsberg genoemd. GHAN (1851-55) vermeldt De Zandberg of Schaalberg, HAD (1902-1919) Zandberg of Schaalberg, met ten oosten hiervan Schaapsberg (11,1 m +NAP).

De nederzetting ontstond toen Duitse kolonisten zich omstreeks 1830 vestigden op een boven het veen uitstekende zandhoogte. Zij verlieten Rütenbrock e.o. bij gebrek aan geschikt bouwland. De 520 inwoners die Zandberg in 1840 kende, gingen in Rütenbrock naar de kerk.

In 1843 kreeg Zandberg een eigen katholieke kerk, gewijd aan Sint-Jozef. De stichting van de kerk viel nog vóór het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie en daarom was de toenmalige aartspriester van Salland en Drenthe, H. van Kessel uit Zwolle, de man die van alles moest regelen. Zo gebeurde het ook dat de kerk in Drenthe kwam, omdat Van Kessel Drenthe een goed hart toedroeg en hij goed met de provinciale bestuurders overweg kon. De kerk werd gesticht bij Koninklijk Besluit (1842). Door de sterke stijging van het aantal gelovigen moest de kerk in 1858 vergroot en vertimmerd worden. Zij werd 10 el langer.

Een nieuwe kerk werd geconsacreerd in 1931 door de aartsbisschop mgr. J.H.G. Jansen, nadat deken Veltman in 1930 de eerste steen had gelegd. Architect was Th. van Elsberg uit Almelo. De kerk is een bakstenen zaalkerk met grote spitsbogen, waarin gotische motieven zijn verwerkt. Bij werkzaamheden in de jaren '60 van de 20e eeuw werd de preekstoel uit het bouwjaar afgebroken. Verder omvat het interieur twee grijs geschilderde neogotische houten beelden uit de tweede helft van de 19e eeuw (in het koor het Heilig Hart van Maria en in de zijkapel het Heilige Hart), waarschijnlijk vervaardigd door het atelier Cuypers en Stolzenberg te Roermond. Eveneens 19e-eeuws is het beeld van Jozef in het koor. Verder moderne versies van het H. Hart, Maria en Jozef uit 1931. De kerk bezit een aantal vaandels van landbouwverenigingen uit de omgeving. De begraafplaats verraadt de Duitse afkomst van veel inwoners. [Schaafsma & Kocks]

Literatuur

  • Lit.: 150 jaar Sint Josephparochie Zandberg (Katwijk 1996).