Organisatie

RON

Organisatie type: Omroeporganisatie

Datum: -

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Nijkeuter

Volledig: Regionale Omroep Noord

Op 15 mei 1945 werd er in het Noorden - vanuit het Prinsenhof te Groningen - voor het eerst uitgezonden. Deze uitzending bereikte de luisteraars via de draadomroep en niet via de ether. Zendgemachtigde was de Omroep (van het) Provinciaal Militair Commissariaat (OPMC). De oprichter hiervan was D.R. Mansholt, chef voorlichting van het Militair Gezag in Groningen. De zender van Radio Herrijzend Nederland stond in Eindhoven en was in het Noorden moeilijk te ontvangen, zodat voor Groningen een speciale voorziening getroffen was.

Toen Radio Herrijzend Nederland veranderde in de stichting Radio Omroep in Overgangstijd, werd de taak van de OPMC overgenomen door de Regionale Omroep Noord. Deze zond voor het eerst uit op 19 januari 1946, vanaf begin februari ook via de ether nadat in Hoogezand een mobiele zender was geplaatst. In het begin maakte men gebruik van de microfoon van Max Blokzijl, de notoire nazi-propagandist, die op het eind van de oorlog naar het Noorden gevlucht was. Henk Huizinga en Gijs Stappershoef kregen de leiding bij de jonge omroep. Huizinga werd in 1948 opgevolgd door Sjoerd Leiker en deze maakte op zijn beurt in 1952 plaats voor Jo Smit. In augustus 1955 werd besloten het Oosten, te weten Salland, Twenthe en de Gelderse Achterhoek, aan het werkgebied van de RON toe te voegen en dus geen zelfstandige Regionale Omroep Oost te stichten. Hierdoor werd de RON omgedoopt tot Regionale Omroep Noord en Oost (RONO). Zeer teleurstellend was, dat de regionale uitzending - door het geringe vermogen van de zender Hoogezand - lange tijd niet in geheel Drenthe te beluisteren viel.

De RON had een rubriek, getiteld 'Literair kwartier', waarin ook niet-regionaal gekleurde werken besproken werden. Voor Drentse onderwerpen kwam er in het voorjaar van 1946 een speciaal programma van een kwartier, het zogenoemde 'Drents kwartier', dat aanvankelijk slechts twee maal in de maand werd uitgezonden. Pas in 1949 kregen de Groningse en Drentse streektaalprogramma's een halfuur zendtijd per week. In maart 1949 werd voor het eerst een Drents kleinkunstprogramma uitgezonden. De Drentse programma's van de regionale omroep hebben de belangstelling voor de streektaal sterk bevorderd.

Vanaf het ontstaan van het Drents programma heeft jong literair talent zich er kunnen ontplooien. Tonny M. van der Veen werd redacteur van de Drentse uitzendingen en hij gaf allerlei veelbelovende jongeren een kans. Ook Klaas van Dijk was een belangrijk medewerker. Tijdens zijn rechtenstudie in Groningen zette hij bij de RON het Drents Programma op poten. In de schets Schuppen is troef (tekst Hans Heyting) trad hij op als 'loco Lamert'. Ook schreef hij hoorspelen. Populair werd Van der Veens programma 'Aetherbusse', waarin hij als Berend Veltink zelfgeschreven liedjes liet horen. Prominent waren ook Gerriet Wilms (pseudoniem van J.R. Westerhuis), die in de jaren '50 in het programma 'De Drènse (Drentse) Parnassus' literaire werken recenseerde, en Hans Heyting, die in zijn rubriek 'Te kunst en te keur' over het kunstleven in de provincie berichtte. Later deed hij dat in de rubriek 'In oeze Drènse dichterstuun'. In Schuppen is troef zette Heyting - net als G. Broenink dat deed in Bej (bij) de Scheerbaos - een typische dorpsschets neer. In In 't Spinnewöppien - aanvankelijk door H. Frieling geschreven, later door Hans Heyting - vergaderde wekelijks een Drentse rederijkersvereniging. Max Douwes werd beroemd als schepper van Mans Tierelier en niet minder van diens karikaturale kroegmakkers. Jan Naarding, G. Kuipers, A. de Vries, J.W. Borgesius, R. de Lange en vele anderen leverden verhalen.

Behalve dit alles werd een heel repertoire van Drentse liedjes door De Triantha's gezongen en gespeeld en voerde De Bekketrekker op zijn tijd een stukje cabaret op. In 1957 werd de Culturele Prijs van Drenthe aan de Drentse uitzendingen van de RONO toegekend. In 1977 kreeg de RONO de naam Radio Noord (Groningen en Drenthe). Zie verder onder: Radio TV-Drenthe. [Nijkeuter]

Literatuur

  • Lit.: Nijkeuter, Drentse literatuur.